
GÜNEŞ LEKELERİ
Güneşin yaydığı ışıklardan bir kısmı ultraviole (UV) dalga boyundadır. UVA, UVB, UVC dalga boyları bulunmaktadır. UVB güneşlenme sonrası oluşan kırmızılık ve yanığa, UVA bronzlaşmaya yol açar. Her ikisi de fazla alındıklarında lekelenme ve deri kanseri riskinde artışa neden olmaktadırlar. UVC ozon tabakasını geçemediği için dünyaya ulaşmaz. Ama yapay ışık kaynaklarıyla üretilmekte ve dezenfeksiyon amacıyla kullanılmaktadır.
Güneş lekeleri neden oluşur?
UVB ve UVA ışınları deride lekelenmeye neden olmaktadır. Yoğun güneşlenmeden sonraki 1-2 gün içinde güneş yanığı, 2-3 gün içinde bronzlaşma reaksiyonu oluşur. Güneş yanığı derideki hücre hasarlanması sonucudur. Bronzlaşmak da aslında derinin güneşe karşı oluşturmaya çalıştığı kalkanımızdır. Ki bu kalkanla bizi tekrar güneş yanığı olmasından ve kanser riskinden korumaya çalışmaktadır. Bronzlaşmayı sağlayan şey melanosit adı verilen hücrelerin melanin pigmeti (kahverengi renk parçacığı) üretmesidir. Bu üretim tüm deri alanında olduğunda bronzluk, sınırlı deri alanlarında oluştuğunda lekelenme şeklinde görünür.
Güneş lekesi oluşumuna yatkınlık oluşturan durumlar nelerdir?
Gebelik, hormonal bozukluklar, yumurtalık kisti olması, doğum kontrol ilacı kullanımı, ışık hassasiyetini arttıran ilaçlar kullanmak tıbbi nedenlerdir. Sir-ağda, peeling gibi işlemlerden sonra güneşlenmek, yüzü alkollü mendil, kolonyayla sildikten sonra güneşlenmek leke oluşumu riskini arttırmaktadır.
Lekesi olan hasta ne yapmalıdır?
Ciltteki bütün lekeler Dermatoloji (cildiye) doktorlarının branşı içindedir. Kişi dermatoloğa geldiğinde önce muayenesi yapılır. Lekenin normal güneş lekesi mi , ben mi, daha sonra deri kanserine dönebilecek bir leke mi, bir hastalıktan kaynaklanan bir leke mi olduğu ayrımı gerekmektedir.
Muayene sonrası allta yatan bir hastalık veya hormonal bozukluk açısından gerekli tetkikleri yapılır. Sonra tedavi planlanır.
Tedavide neler yapılır?
Öncelikle cilde uygun güneş koruyucu önerilir.
Renk açıcı krem ve bakımlar önerilir.
Enzim peeling, Q-swicthed ND- YAG lazer, fraksiyonel ablatif lazer, leke mezoterapisi tedavilerinden hastaya uygun olanı planlanır.