
ZONA (HERPES ZOSTER)
Zona nasıl bir hastalıktır?
Zona genellikle vücudun tek tarafını yarım kuşak şeklinde etkileyen bir hastalıktır. Belin ve karnın sol tarafı veya göğsün ve sırtın sağ tarafı veya tek kolda döküntü olması şeklindedir. Temel döküntüsü kırmızılık ve gruplaşmış içi su dolu kabarcıklardan oluşmaktadır. Bu içi su dolu kabarcıklar patlayıp kabuklu yaralara dönebilirler.
Hastalığın döküntüsünün ortaya çıkmasından önce başlayan ağrı hastalık süresince ve sonrasında da devam edebilmektedir. Döküntü ortaya çıkıncaya kadar geçen 5-10 gün içinde hasta ağrı şikayetiyle doktora gittiğinde ağrının yerine göre olabilecek diğer hastalıklara yönelik tetkikler istenebilmekte, döküntü oluştuğunda neden anlaşılmaktadır.
Hastalığın nedeni nedir?
Hastalığın etkeni küçükken geçirdiğimiz su çiçeği virüsüdür. Bu virüs ilk alındığında tüm vücutta içi su dulu kabarcıklar yapar. 7-10 içinde iyileşir. Virüs vücudumuz tarafından tam öldürülemez ama tekrar yaygın hastalık yapamayacak kadar baskılanır. Bağışıklık sistemimizi zayıflatan bir durum olduğunda tekrar güç kazanır ve vücudun bir kısmında hastalık yapabilir.
Neden bağışıklık sistemimiz zayıflar?
Stres bağışıklık sistemimizi zayıflatan en önemli faktörlerdendir. Bu yüzden zona hastalarında sıklıkla stres sırası ve sonrasında hastalığın ortaya çıktığı görülmektedir.
Yoğun çalışma temposu, dinlenememe, düzensiz uyku, yetersiz ve dengesiz beslenme bağışıklık sistemini zayıflatabilir.
Bazı hastalıkların tedavisinde kullanılan ilaçlar bağışıklık sistemini baskılayabilir. Bu ilaçları kullanmak zorunda olan hastalar bu konuda bilgilendirilmektedir.
Kanser hastaları, kemoterapi alan hastalar, organ nakli hastalarında yine bağışıklık sistemi zayıflayabilmektedir. Bu hastalarda zona çift taraflı olabilmekte ve ağır seyretmektedir.
Zona hastaları ne zaman doktora gitmelidir?
Zona hastalarının döküntü çıktığındaki ilk 3 gün (72 saat) içinde doktora başvurmuş olmaları gerekmektedir. Çünkü virüse yönelik ilaçların en etkili olduğu dönem bu 72 saattir. İlaçlar bu süre içinde başlanabildiğinde hem döküntünün şiddetini azaltırlar. Hem de ağrının şiddetini azaltıp, süresini kısaltırlar.
Hasta ilk 72 saati geçirmiş olsa bile verilecek destek tedaviler hastayı rahatlatıp, yaraların iyileştirilmesine katkıda bulunur.
Zona hastalığı bulaşıcı mıdır ?
Zona su çiçeği geçirmiş kişiye bulaşmaz. Ama su çiçeği geçirmemiş birine bulaşabilir.
Tedavisi nasıldır?
Zona hastalığının tanısı ve tedavisi dermatoloji uzmanlarınca yapılmaktadır. Hastaya uygun antiviral ilaçlar, ağrı kesiciler, vitamin destekleri, kırmızılıklara ve yaralara yönelik pansuman tedavileri verilmektedir.